Projekt nr FENG.01.01-IP.01-A0GS/24 pt. ,,Innowacyjny test diagnostyczny do terenowej diagnostyki tasiemczycy u koni”
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki.
Projekt realizowany w ramach naboru Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Ścieżka SMART – Projekty realizowane w konsorcjach.
Okres realizacji projektu: 01.02.2025 r. – 31.01.2028 r.
Projekt realizowany w konsorcjum w składzie:
BioScientia Sp. z o.o. – Lider konsorcjum
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie – Konsorcjant
Cele projektu
Przedmiotem projektu jest opracowanie innowacyjnego antygenowego testu pozwalającego w zaledwie 15 minut wykryć zarażenie tasiemcami Anoplocephala perfoliata u koni.
Test będzie wykrywał wydzielane przez tasiemca antygeny ekskrecyjno-sekrecyjne (E/S) obecne w kale. Zaletą takiego rozwiązania jest szybkość diagnozy, możliwość wykonania bezpośrednio w stajni nawet przez właściciela zwierzęcia, niskie koszty badania oraz wysoka wiarygodność wyniku.
Powstały produkt będzie miał ogromny wpływ na zrewolucjonizowanie rynku weterynaryjnego w Polsce i poza jej granicami, poprzez m.in. ukazanie faktycznego stopnia inwazji tasiemczycy w stadach. Ograniczenie stosowania leków przeciw tasiemcowych do faktycznie zarażonych zwierząt pomoże zapobiegać rozwojowi lekooporności, która w leczeniu zarażenia A. perfoliata u koni została już potwierdzona.
Test powinien znaleźć zastosowanie w szerokiej profilaktyce tasiemczycy koni zwłaszcza w stadninach. Proponuje się wykonać badanie testem każdego konia dwa razy w roku: przed rozpoczęciem sezonu pastwiskowego (wczesną wiosną) oraz po jego zakończeniu (późną jesienią). Zapobieganie wypasania koni zarażonych tasiemcami, uniemożliwi zanieczyszczanie padoków ich kałem i pozwoli zatrzymać rozpowszechnianie się zarażenia. Kolejne badanie po zakończonym sezonie pozwoli na ocenę stanu zwierząt i monitorowanie występowania tasiemczycy w stadzie. Takie podejście pozwoli zminimalizować występowanie inwazyjnych jaj na padokach i tym samym przerwie wieloletni łańcuch epidemiologiczny tasiemczycy występującej w stadninach od lat.
W ramach projektu będzie realizowany moduł B+R. Cel modułu zostanie osiągnięty w wyniku realizacji zaplanowanych zadań obejmujących badania przemysłowe oraz prace rozwojowe, które stanowią wspólne przedsięwzięcie Lidera konsorcjum (BioScientia) oraz Konsorcjanta (Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie).
W ramach badań przemysłowych zostaną zrealizowane następujące zadania:
Zadanie 1 – Wybór antygenów i opracowanie technologii ich otrzymywania.
Zaplanowane prace mają na celu wybranie i otrzymanie 3 antygenów związanych z inwazją Anoplocephala perfoliata, których występowanie zostanie potwierdzone u min.90% zakażonych koni. Umożliwią one otrzymanie przeciwciał reagujących przeciwko tym antygenom oraz stworzenie na tej podstawie szybkiego testu immunochromatograficznego.
Zadanie 2– Badanie prób terenowych i scharakteryzowanie ich pod kątem występowania wybranych antygenów Anoplocephala perfoliata (zadanie realizowane przez Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie).
Pozyskanie żywych tasiemców i ich antygenów związane jest z badaniami sekcyjnymi koni ubijanych jako zwierzęta rzeźne, dlatego planowane są co najmniej 24 wyjazdy do rzeźni koni.
Zadanie 3 – Uzyskanie stabilnych hybryd produkujących specyficzne przeciwciała.
Zaplanowano wytworzenie przeciwciał monoklonalnych z wykorzystaniem technologii hybrydoma dla każdego z 3 antygenów. Dodatkowo planowane jest przetestowanie otrzymanych 30 przeciwciał monoklonalnych (10 przeciwciał na 1 antygen) na 100 pozytywnych próbach kału (konie zarażone A.perfoliata) oraz 100 próbach negatywnych (konie zdrowe).
W ramach prac rozwojowych zostaną zrealizowane następujące zadania:
Zadnie 4 – Składanie testów, optymalizacja sposobu przygotowania prób.
Planowane badania powinny doprowadzić do otrzymania testu, którego czułość to min.92% i specyficzność to min. 95% względem metody referencyjnej (PCR), a czas uzyskania wyniku to max.15 minut.
Zadanie 5 – Walidacja testu w warunkach rzeczywistych (zadanie realizowane przez Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie).
Zaplanowano walidację testu na próbach uzyskanych od koni poddawanych ubojowi oraz przeżyciowo, na terenie stadniny o wysokim stopniu ryzyka występowania zarażeń A. perfoliata. Badanie skuteczności testu antygenowych w warunkach terenowych planowane jest w czasie 12 wyjazdów terenowych (do ubojni oraz stadniny).
Całkowity koszt realizacji projektu: 3 623 482.59 zł
Dofinansowanie projektu z UE: 2 849 393.80 zł
